Χλόη Βερίτη. Ενα ανήσυχο πνεύμα

Συνέντευξη στην Μαρία Νότη

Το παλιό αρχοντικό σπίτι με τα ψηλά ταβάνια, το περίτεχνο μωσαϊκό, την μικρή σοφίτα τον υπέροχο κήπο, κρατά ακόμη την αρχοντιά του.

Σε αυτό τον σχεδόν παραμυθένιο χώρο με υποδέχτηκε η Χλόη Βερίτη, συγγραφέας, μεταφράστρια, εκπαιδευτικός, δημοσιογράφος, ηθοποιός, με σκοπό να μιλήσει για την ζωή της και την συγγραφική της πορεία. Τα λόγια της επιθυμώ να σας μεταφέρω όσο πιο αυτούσια μπορώ, όμως αυτό που θα λείψει από την περιγραφή μου είναι η εικόνα της. Εκφραζόταν και μπορούσες να διακρίνεις μια σοφία συνυφασμένη με τον ενθουσιασμό της παιδικότητας. Άκουγες την φωνή της και μπορούσες να αφουγκραστείς ταυτόχρονα τις φωνές όλων των ηρωΐδων της. Αντίκρυζες μέσα από τα μάτια της την ανάγκη της για την μετάδοση της γνώσης. Με μια απίστευτη ευκολία μπορούσε να σε μεταφέρει από αιώνα σε αιώνα. Μιλούσε για αξίες, για ηθική, για παιδεία. Για την Αγγλία του 19ου αιώνα, για την Κύπρο πριν τον πόλεμο. Για τους γονείς της που της άνοιξαν τον δρόμο προς την λογοτεχνία και την μετάφραση, για τους καθηγητές της που την ώθησαν στη συγγραφή, αναγνωρίζοντας το ταλέντο της, για τα πρώτα συγγραφικά της βήματα, παρέα με τον αγαπημένο της αδερφό που είναι πλέον ένας καταξιωμένος σκηνοθέτης.

Η κουβέντα μας ξεκίνησε από τότε που εκείνη και ο αδερφός της επέλεγαν για παιχνίδι, να σκαρώνουν θεατρικές παραστάσεις. Τις έγραφαν, τις σκηνοθετούσαν και τις έπαιζαν, με θεατές τα παιδιά της γειτονιάς, στο μπαλκόνι του σπιτιού τους. Με την μικρή Χλόη να εμπνέεται από τα βιβλία λογοτεχνίας που μαζί με τον πατέρα της, έγκριτο δικηγόρο της εποχής, μάθαινε να μεταφράζει και μαζί με την εκπαιδευτικό και συγγραφέα, μητέρα της, να μελετά. «Είχα την τύχη να έχω σπουδαίους γονείς», μας λέει συγκινημένη. Στο σχολείο φάνηκε το συγγραφικό της ταλέντο μέσα από τις εξαιρετικές εκθέσεις που έγραφε. Έτσι άρχισαν να μπαίνουν τα πρώτα κομμάτια στο παζλ. Όμως τότε δεν είχε ωριμάσει ακόμη η ιδέα. Ακολούθως ήρθαν οι σπουδές της στην Θεσσαλονίκη όπου και τελείωσε την αγγλική φιλολογία και αμέσως μετά ξεκίνησε να εργάζεται ως μεταφράστρια στο ΡΙΚ. Αργότερα ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και την τηλεόραση.

Κάπου εκεί ήταν που τα κομμάτια του παζλ άρχισαν να ενώνονται. Ως παιδαγωγός πρόσφερε πολλά στους μαθητές της, μελέτησε πολύ. Αργότερα ήρθε το μεταπτυχιακό στην εκπαίδευση. Η Χλόη Βερίτη αριστεύει στο Λονδίνο για την ερευνητική της εργασία με ειδίκευση στην Δια Βίου Μάθηση. Ακολουθούν και άλλες διακρίσεις. Η πιο πρόσφατη σε Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ποίησης για το ποίημα «Δελφική Φωνή», εμπνευσμένο από την έρευνα που προηγήθηκε για το θεατρικό της «Ο Αργαλειός των Δελφών». Επίσης διακρίθηκε στον Διαγωνισμό Συγγραφής Θεατρικού Έργου του ΡΙΚ το 2021 για το θεατρικό της «Ο Δούλος».

Όταν ξεκινά να γράφει μας είπε, έχει σχεδόν πάντα ένα πλάνο έτοιμο. Προηγείται μια μεγάλη έρευνα, η οποία μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες. Είναι μεγάλη η ανάγκη της να μάθει κάτι ο αναγνώστης της. Όταν η έρευνα τελειώσει και αρχίζει το γράψιμο, προτιμά να κλείνει την πόρτα του γραφείου της και να αφοσιώνεται απερίσπαστη στο έργο της, όπως ακριβώς έκανε και η αγαπημένη ηρωίδα των παιδικών της χρόνων, η Τζο Μάρτς, της Λουίζα Μέι Άλκοτ. Αναφέρεται σε εκείνη λέγοντας: «Την αγάπησα πολύ την Τζο…

-Τι είναι αυτό που σας ωθεί να γράψετε;

Μια εσώτερη ανάγκη έκφρασης, που συχνά μοιάζει με ηφαίστειο έτοιμο να εκραγεί και πρέπει να γράψω για να καταλαγιάσει. Γράφω για να δημιουργώ ένα σύμπαν δικό μου, που άλλοτε καταγράφει τα κακώς έχοντα, άλλοτε προβληματίζει ή και ταξιδεύει τον αναγνώστη, διδάσκει και διδάσκεται, αλλά πάντα αναπνέει αέρα ελευθερίας και αλήθειας. Εξάλλου veritas (Βερίτη) θα πει αλήθεια. Η έμπνευση έρχεται από πολλές κατευθύνσεις, ακόμα και από ένα σαθρό σύστημα, που πολλές φορές αισθάνθηκα να παλεύω για να μην με αλλάξει. Η συνειδητοποίηση αυτή ήταν πολύ οδυνηρή για μένα.

-Πως νιώθετε όταν γράφετε την τελευταία λέξη, όταν ξέρετε ότι το βιβλίο τελείωσε. Ικανοποιημένη;

Την τελευταία λέξη δεν την έχω πει ακόμα. «Το Τελευταίο Κεφάλαιο» των αδελφών Μπροντέ, ναι, το περιγράφω στο βιβλίο μου «Καλειδοσκόπιο», θεατρικά αφηγήματα.

Ναι, αφού το βιβλίο θα έχει περάσει από τον πιο αυστηρό μου κριτή, δηλαδή τον εαυτό μου, τότε έχω ένα αίσθημα πληρότητας. Για μια στιγμή. Αμέσως μετά προχωρώ στο επόμενο, αμέσως, δεν θα πω ποτέ στον εαυτό μου «ξεκουράσου τώρα λίγο». Έχω πολύ έντονη την αίσθηση του χρόνου που περνά. Όπως λέω στη «Σελάνα», «ο χρόνος τρέχει και δεν γυρίζει πίσω». Αυτή η πάλη με τον χρόνο φαίνεται και στα «Λευκά Χρυσάνθεμα», ένα από τα θεατρικά μου.

Στα διηγήματα που περιέχονται στο βιβλίο «Σελάνα» εκφράζονται κατά κύριο λόγο συναισθήματα, σκέψεις γυναικών που όλοι γνωρίζουμε, που υπάρχουν είτε γύρω μας είτε μέσα μας. Η κάθε ιστορία προβάλει ένα σημαντικό μήνυμα. Αλήθεια, ποιο είναι το πρόσωπο της ευτυχίας που αναφέρετε στην «Σελάνα»;

Για τον κάθε άνθρωπο είναι ιδιαίτερο και ξεχωριστό. Εξαρτάται από τον αναγνώστη και την οπτική του για τη ζωή. Ο πίνακας που θα ζωγραφίσει ο καθένας είναι ξεχωριστός. Όμως μπορείς να τον αλλάξεις, να τον σβήσεις ή να ζωγραφίσεις έναν ακόμη. Η ζωή προχωρά, δεν πρέπει να μένουμε πίσω. Το συγκεκριμένο βιβλίο δέχτηκε πολύ καλές κριτικές, η πρώτη έκδοση εξαντλήθηκε. Όμως μπορεί ο καθένας να το ακούσει στο ΥouTube. Έχει κυκλοφορήσει και ως ακουστικό βιβλίο για όσους προτιμούν να ακούν παρά να διαβάζουν.

Μέσα από τα έργα σας οι γυναίκες φωνάζουν για δικαιοσύνη και για ισοτιμία, όπως στο δοκίμιο «Φωνές Δικαίου, 19ος αιώνας», όπου αναφέρεται η περίπτωση της Σοτζέρνι Τρουθ.

Η αλήθεια είναι ότι λατρεύω την έρευνα και θέλω να αναδεικνύω τους αγώνες από το παρελθόν, ιδιαίτερα σπουδαίων ανθρώπων, όχι μόνο των γυναικών βέβαια. Η Σοτζέρνι υπήρξε μια γυναίκα σύμβολο, μια υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι γυναίκες ηρωϊδες των βιβλίων μου φωνάζουν από τότε και ακούγονται τώρα. Τα ίδια προβλήματα μένουν άλυτα αιώνες τώρα. Θεωρώ πως όλα είναι θέμα κουλτούρας και παιδείας. Η αλλαγή θα έρθει μέσα από συνεργασία, όχι μέσα από αντιπαλότητα. Έχουμε όλοι μας ευθύνη, γονείς, εκπαιδευτικοί, ΜΜΕ.

Υπάρχει κάποια επιθυμία σας που ακόμη δεν εκπληρώθηκε;

Το μεγαλύτερό μου όνειρο είναι ένα από τα έργα μου να ανέβει στο θεατρικό σανίδι.

-Καταλήγουμε πάλι στο κεφάλαιο θέατρο δηλαδή, στο μπαλκόνι της σημερινής σκηνής της «ΕΣΤΙΑΣ», εκεί από όπου ξεκινήσατε;

Μάλλον…Άλλωστε κατά τον Βάρδο του Έιβον, «όλος ο κόσμος είναι μια σκηνή και όλοι είμαστε ηθοποιοί». Βέβαια το να «ποιούμε ήθος» θέλει δουλειά ακόμα…